گاهی در اثر عللی روغن گیربکس دچار نشتی می شود که در این مقاله قصد آن را داریم تا این علل را مورد بررسی قرار دهیم.

روش های تشخیص نشتی روغن گیربکس
روغن واسکازین که از آن به عنوان روغن گیربکس در خودروها استفاده می شود به هنگام نشتی علائمی دارد. از این رو روش هایی برای تشخیص نشتی این روغن مورد استفاده قرار می گیرد که در ادامه آن ها را مورد بررسی قرار داده ایم.

رنگ روغن نشت شده
یکی از روش های تشخیص نشتی روغن گیربکس توجه به رنگ آن است. در حالت معمولی رنگ روغن گیربکس قرمز است و هنگام فرا رسیدن تعویض به رنگ قهوه ای درمی آید. سایر مایعات همانند مایع برف پاک کن و ضد یخ هم می توانند به رنگ قرمز باشند که تشخیص روغن گیربکس از این مایعات با توجه به غلظت و بوی آن ها امکان پذیر است.

غلظت و بوی مایع نشت شده
چنانچه با توجه به رنگ مایع نشتی امکان تشخیص روغن گیربکس وجود نداشت در مرحله بعد باید از میزان غلظت و بوی آن به تشخیص مایع نشتی پرداخت. روغن گیربکس حالتی صاف و یکدست دارد که با لمس کردن آن متوجه چرب و روغنی بودن آن خواهید شد. این روغن به میزان زیادی شبیه روغن موتور و روغن ترمز است. بوی روغن گیربکس هم به طور معمول شبیه بوی نفت است. به هنگام فرا رسیدن تعویض روغن گیربکس بوی آن شبیه بوی روغن سوخته می شود.
 
محل نشت روغن گیربکس
یکی دیگر از روش های تشخیص نشتی روغن گیربکس بررسی محل نشت مایع است. چنانچه محل نشتی مایع در جلو یا وسط محل قرار گیری خودرو باشد مربوط به نشتی روغن گیربکس است.

بررسی عملکرد دنده ها
توجه به عملکرد دنده ها یکی دیگر از راه های تشخیص نشتی روغن گیربکس است. چنانچه گیربکس دچار عملکرد ضعیف و یا کند شده باشد علت اصلی آن کاهش میزان روغن گیربکس است. کاهش میزان روغن گیربکس هم به علت نشتی آن رخ می دهد. همچنین در حالتی که گیربکس قادر به کار کردن نباشد نشان می دهد که روغن گیربکس به پایان رسیده که علت اصلی آن هم نشتی روغن است. با سرویس منظم و نگهداری صحیح از گیربکس می توان از نشتی روغن گیربکس جلوگیری کرد. البته توصیه می شود به طور معمول پس از هر ۵۰ هزار کیلومتر کارکرد خودرو و یا هر دو سال روغن گیربکس را تعویض کنید.

علل نشتی روغن گیربکس
علل متعددی باعث نشتی روغن واسکازین از گیربکس خودرو می شود. در ادامه به بررسی علل شایع روغن ریزی از گیربکس پرداخته ایم. دانستن این علل به رانندگان کمک می کند تا تشخیص درستی از علت نشتی روغن گیربکس داشته باشند و اقدامات مناسبی را به منظور رفع هر چه سریع تر آن انجام دهند.

لغزش دنده ها
شاید بتوان گفت رایج ترین علت نشتی روغن گیربکس لغزش دنده هاست. چنانچه به هر علتی میزان روغن گیربکس کم شود باعث کاهش فشار هیدرولیکی مورد نیاز برای انتقال نیرو از موتور به چرخ ها می شود. به همین علت هم این وضعیت باعث لغزش دنده ها شده که نهایتا نشتی روغن گیربکس را به دنبال دارد.

داغ شدن جعبه دنده
علاوه بر روانکاری دنده ها، روغن گیربکس همچنین وظیفه کاهش دمای جعبه دنده به هنگام تعویض دنده ها را نیز دارد. تعویض مداوم دنده ها با خود گرما تولید می کند که اگر میزان روغن گیربکس کم شده باشد باعث افزایش دمای گیربکس می شود که همین وضعیت می تواند به نشت روغن واسکازین منجر شود.

آسیب دیدن کف خودرو
یکی دیگر از عللی که باعث نشتی روغن گیربکس می شود آسیب دیدگی کف خودرو است. در اثر عللی از جمله رانندگی در مسیرهای کوهستانی و یا به هنگام حرکت در مسیرهای عادی در اثر برخورد اجسامی همانند سنگ و … با کف خودرو، محفظه نگهدارنده روغن گیربکس دچار آسیب و خرابی می شود که پیامد آن نشتی روغن گیربکس است.

خرابی و آسیب دیدن مبدل گشتاور
چنانچه مبدل گشتاور دچار آسیب کوچکی شود می تواند موجب روغن ریزی زیادی از گیربکس شود.

کند شدن تعویض دنده
کند شدن تعویض دنده ها می تواند دیگر علت روغن ریزی از گیربکس باشد. علت اصلی کند شدن تعویض دنده ها مربوط به کاهش فشار هیدرولیکی است که در این صورت دنده ها برای حرکت خودرو، کندتر از وضعیت خلاص تعویض می شود. چنانچه این حالت تداوم پیدا کند، می تواند به روغن ریزی از گیربکس منتهی شود.

خرابی و آسیب دیدگی کاسه نمد
درون گیربکس چندین قطعه به نام کاسه نمد وجود دارد که این قطعات فشار هیدرولیکی لازم را تامین می کند. این قطعات به مرور زمان دچار خوردگی و فرسودگی می شود. چنانچه کاسه نمد دچار آسیب و خرابی شود می تواند علت روغن ریزی از گیربکس باشد.

تعویض نکردن روغن گیربکس
یکی از علل ساده برای روغن ریزی از گیربکس، تعویض نکردن مرتب آن است. زیرا تعویض نکردن روغن گیربکس به صورت مرتب می تواند علتی برای روغن ریزی از گیربکس باشد.

آسیب و خرابی مسیر انتقال روغن
جنس مجرای انتقال روغن گیربکس معمولا از استیل و آلومینیوم ساخته می شود که برخی از مواقع در اثر عللی این مجرا دچار آسیب می شود که در این صورت روغن گیربکس دچار نشتی خواهد شد.

پارگی یا شکستگی واشرهای محفظه گیربکس
گیربکس اتوماتیک برای ایجاد فشار لازم از واشرهای مخصوص استفاده می کند. اما به مرور زمان و به ویژه در اثر برخورد با حرارت چنین واشرهایی فرسوده شده و یا ممکن است دچار پارگی و ترک خوردگی شود. واشرهای شفت وردی و خروجی گیربکس معمولا دچار ترک و پارگی می شود. در این صورت روغن از داخل گیربکس به بیرون نشت خواهد کرد.

خرابی و فرسودگی واشر محفظه روغن گیربکس
واشر محفظه روغن واسکازین هم به مرور زمان دچار افت کیفیت و نیز پارگی و خرابی می شود. در این حالت نشتی روغن پدیده ای قابل انتظار است.

کلام آخر
در این مقاله کوشش کردیم تا مهم ترین راه های تشخیص نشتی روغن گیربکس و هم چنین علل این پدیده را مورد بررسی قرار دهیم. رانندگی ایمن و راحت بستگی به کارکرد مطلوب قطعات خودرو و سالم بودن آن ها دارد. گیربکس خودرو هم در صورتی می تواند به کارکرد مطلوب خود ادامه دهد که در عین سالم بودن قطعات درون آن، روغن مورد نیاز هم به میزان کافی داخل آن وجود داشته باشد.

پدیده نشتی روغن گیربکس که علل آن را شرح دادیم می تواند باعث اختلال در عملکرد دنده ها شده که نهایتا منجر به  اختلال کارکرد خودرو می شود. از این رو توصیه می شود در صورت بروز پدیده روغن ریزی از گیربکس با توجه به علل و راه های تشخیص نسبت به رفع زودهنگام این پدیده اقدام کنید.