درجا کارکردن خودرو یا همان روشن ماندن بدون حرکت، مسئله‌ای که همیشه در مورد آن بحث‌هایی بوده است. برخی بر این باورند که در ابتدای روشن کردن خودرو و به‌خصوص در هوای سرد باید دقایقی موتور درجا کار کند تا آماده حرکت شود. همچنین صحبت‌هایی در مورد درجا کارکردن خودرو پس از بازگشت از سفر و پیش از خاموش کردن خودرو و درجا کار کردن طولانی‌مدت خودرو گفته و شنیده می‌شود.

اما آیا این صحبت‌ها واقعیت دارند؟ آیا واقعاً خودروی تازه روشن شده نیاز به درجا کار کردن برای آمادگی حرکت دارد؟ آیا باید خودرو پس از پارک کردن برای خنک شدن مدتی به صورت درجا روشن نگه داشته شود؟ در ترافیک چه کنیم؟

حقایقی درباره درجا کار کردن خودرو
باید بدانید که آلایندگی تولیدی در زمانی که پیشرانه در دور آرام کار می‌کند، منجر به آلودگی محیط زیست شده و از طرفی چون مصرف سوخت در این زمان در حدود ۸۰۰ سی‌سی تا نزدیک به ۳ لیتر در ساعت است (بسته به نوع و حجم پیشرانه)، می‌تواند ضرر‌های مالی نیز به همراه داشته باشد.

این میزان مصرف سوخت در خودرو‌های دیزل سنگین، در حدود ۴ لیتر در هر ساعت است که به مرور و در دراز‌مدت، هزینه بالایی خواهد شد. به همین خاطر شرکت‌های خودروسازی سعی می‌کنند تا تکنولوژی‌هایی برای خودرو‌های تولیدی خود قرار دهند که پیشرانه در ترافیک خاموش شده و به محض لمس کردن یکی از پدال‌ها، پیشرانه سریعا روشن شود تا راننده نیز از این نظر مشکلی نداشته باشد.

بسیاری از رانندگان استهلاک استارت‌زدن دوباره پیشرانه و مصرف سوخت بیشتر را دلیل عدم خاموشی موتور در زمان‌های توقف اعلام می‌کنند و این در حالی است که موتور با استارت دوباره هم استهلاک کمتری خواهد داشت و هم مصرف سوخت در زمان استارت‌زدن، کمتر از درجا روشن ماندن موتور است.

همچنین با نزدیک‌شدن فصل سرد، بهتر است تا پیشرانه و خودرو را در حین حرکت گرم کنیم و نه به صورت درجا. بعد از اینکه پیشرانه را روشن کردیم و با گذشت چند ثانیه، بهتر است تا آرام خودرو را حرکت دهیم تا روانکار‌های موجود در قسمت‌های دیگر خودرو نیز گرم شوند.

طبق اعلام یکی از سازمان‌های ناظر بر مصرف سوخت خودرو‌ها در اروپا، مصرف سوخت به ازای هر ۲ دقیقه درجا کار کردن، برابر با مصرف سوخت به منظور پیمایش ۱. ۶ کیلومتر است.

باورهای اشتباه درباره درجا کار کردن ماشین

عوارض درجا کار کردن خودرو در صبح زمستان
شاید شما هم شنیده باشید که بهتر است در هوای سرد خودرویتان را روشن کنید تا درجا کار کند و اصطلاحا «گرم» شود. در این مطلب به بررسی این باور عمومی خواهیم پرداخت.

این موضوع یک باور عمومی است که تصور می‌شود با روشن گذاشتن خودرو به مدت ۱۰ دقیقه‌، خودرو گرم شده، دمای کاربراتور بالا رفته و آماده حرکت می‌شود. اما این موضوع توسط مهندسان خودرو رد شده و اساسا از پایه غلط است.

موتورهای امروزی از نوع سوخت-تزریقی بوده و دارای یک سیستم «واحد کنترل موتور» یا «ECU» هستند و حتی در دمای زیر صفر درجه هم به سرعت موتور را آماده حرکت می‌کند. به گفته مهندسان خودرو در مقایسه با شروع حرکت، بیکار گذاشتن موتور هیچ کمکی به عملکرد بهتر موتور نخواهد کرد.

آسیبی که این موضوع به موتور وارد می‌کند در هوای سرد و زمستانی بیشتر بوده و یکی از ضررهای پنهان درجا کار کردن خودرو در زمستان رقیق شدگی روغن موتور است. مشخص شده در جا کار کردن خودرو به هیچ عنوان «گرم شدن خودرو» نیست و باعث نفوذ سوخت به روغن و کاهش خواص روانکاری روغن و افزایش سایش می‌شود. علاوه بر این سوخت بیشتری هم به دلیل در جا کار کردن موتور به هدر خواهد رفت.

خاموش بودن خودرو به مدت طولانی
به اعتقاد برخی افراد قبل از حرکت با اتومبیلی که مدت طولانی خاموش بوده باید ابتدا چند دقیقه‌ای درجا کار کند یا به اصطلاح گرم شود. در صورتی که این باور اشتباه است

آلایندگی در حالت درجا کارکردن خودرو  بالا رفته و همچنین با توجه به میزان سوخت خودروهای مختلف بین ۸۰۰ سی‌سی تا ۳ لیتر در ساعت، سوخت مصرف می‌شود که توجیه اقتصادی نیز ندارد.

به‌خاطر داشته باشید حتی درصورتی‌که شما با درجا کار کردن، خودروی خود را به گرم کردن تشویق کنید فقط موتور خودروی شما دچار گرمایش شده و قطعات دیگر مانند چرخ‌ها و همچنین روانکارهای داخل این سیستم‌ها هیچ‌گونه گرمایشی را تجربه نخواهند کرد.

از این رو پیشنهاد می‌شود به جای اینکه برای خودرویی که تایم طولانی خاموش بوده، میزان سوخت مصرفی را افزایش دهید، تایم کمی را با سرعت پایین و دنده‌های سنگین به حرکت ادامه دهید تا اتومبیل به دمای مدنظر برسد. در این حالت می‌توان مطمئن بود که همه سیستم‌های خودرو به‌صورت همزمان و همگام با هم در حال گرم شدن و بهبود روانکاری و کارکرد هستند.

درجا کارکردن ماشین در شرایط ترافیک سنگین
اگر در شرایط ترافیک‌های سنگین و طولانی مدت قرار گرفته باشید، حتما مشاهده کرده اید که بسیاری از خودرو‌ها در این شرایط به صورت درجا در حال کار کردن می‌باشند. اکثر راننده‌ها به مصرف سوخت در این مدت توجهی نداشته و خودرو بی دلیل روشن می‌ماند.

خوب است بدانید با این میزان مصرف سوخت در ترافیک‌های سنگین می‌شود کیلومتر‌های بسیاری از مسیرتان را بپیمایید و در حقیقت در مدت ۲ دقیقه مصرف سوخت می‌توان مسیری معادل با ۱. ۶ کیلومتر را سپری کرد. می‌توان گفت چنانچه میزان سوخت هدر رفته در ترافیک را در تعداداتومبیل‌های موجود ضرب کنیم عددی قابل توجه به دست می‌آید.

ضمنا این مقدار هدر رفت سوخت علاوه بر هزینه‌های زیاد آلوگی بالایی در محیط عمومی را نیز به دنبال دارد. البته ممکن است توصر شود خاموش و روشن کردن مکرر خودرو در ترافیک‌های سنگین موجب آسیب به سیستم استارت خودرو گردد، اما متخصصین فنی در اینباره بیان می‌کنند توقف بیشتر از سی ثانیه اتومبیل با موتور روشن از نظر فنی و اقتصادی اصلا منطقی نبوده و چنانچه محاسبه دقیقی صورت گیرد.

می‌توان نتیجه گرفت مقدار هزینه هدررفت سوخت و ضمنا استهلاک موتور خیلی بیشتر از هزینه استهلاک یا آسیب دیدگی خودرو طی استارت‌های مداوم است؛ بنابراین خوب است برای کاهش هزینه‌ها و کاهش آلودگی محیط زیست و همچنین پیشگیری از استهلاک زودهنگام خودرو در ترافیک سنگین و در مواقع ضروری آن را خاموش کنید.

آیا درجا کار کردن خودرو با کولر اشتباه است؟
گرمای فصل تابستان بسیار طاقت فرسا است. به خصوص اگر شما مجبور باشید در اوج گرما از منزل خارج شوید و رانندگی کنید. در شرایطی و به خصوص در ترافیک های سنگین درجا کار کردن خودرو زمانی که کولر ماشین شما روشن است، امری بدیهی ست.

اما سوال اصلی اینجاست که درجا کار کردن ماشین با کولر روشن اشتباه است؟ شاید از این موضوع مطلع باشید که روشن کردن کولر ماشین مصرف سوخت را دو برابر می کند. به طور کلی زمانی هنگامی که کولر ماشین روشن است و شما با سرعت بالا در اتوبان رانندگی می کنید، مصرف سوخت خودروی شما پایین تر است. زمانی که سرعت ماشین پایین باشد و یا خودرو در حالت درجا کار کند مصرف سوخت ماشین بالا می رود.

درجا کار کردن ماشین با کولر روشن مصرف سوخت را به شدت بالا میبرد و همچنین دمای موتور ماشین به شدت افزایش پیدا می کند. البته ناگفته نماند که دمای موتور با فن خنک کننده ماشین، کنترل می شود. اما به طور کلی باید گفت که درجا کار کردن خودرو زمانی که از آن کولر گرفته اید، به غیر از مصرف سوخت بالا ضرر دیگری ندارد.

اگر برای شما مقدور می باشد زمانی که کولر ماشین روشن است سعی کنید با سرعت بالاتری رانندگی کنید. این امر باعث می شود تا فشار های بسیار زیاد از روی موتور خودروی شما برداشته شود و به طبع مصرف سوخت خودروی شما کاهش یابد.

در مواقع بازگشت از سفر
بعضی افراد اعتقاد دارند که پس از بازگشت از مسافرت از یک مسیرطولانی، پیشرانه اتومبیل نیاز دارد تا با درجاکار کردن اندکی استراحت کند و بعد از خنک شدن خاموش شود. به این خاطر موتور خودرو را چند دقیقه‌ای روشن نگه می‌دارند.

جالب است بدانید در مسیر حرکت، جریان هوای جلوی اتومبیل به خنک شدن پیشرانه کمک کرده و در هنگام توقف این جریان هوا به صورت قبل وجود ندارد از این رو موتور شروع به گرم شدن می‌کند.

ضمنا جهت کاهش دمای حاصل از توقف و درجا کار کردن اتومبیل، فن‌های برقی خودرو به روشن شدن و کار در دور بالاتر احتیاج دارند که آسیب به دینام، باتری و مداربرقی ماشین را به دنبال دارد.

بیشتر خودرو‌های جدید فن‌های هوشمند حساس به دمای پیشرانه دارند که بعد از خاموش کردن اتومبیل در صورت احساس بالا بودن گرمای موتور در چند مرحله خاموش و روشن شده تا دمای پیشرانه کاهش یابد. از این رو نگران گرم بودن اتومبیل در هنگام خاموش کردن نباشید.

مضرات درجا کارکردن ماشین
درجا کارکردن ماشین به معنی روشن بودن آن بدون حرکت است. بسیاری از افراد با این تصور که درجا کارکردن ماشین برای روشن کردن و گرم کردن موتور لازم است، هر روز این کار را انجام می‌دهند، ولی خوب است بدانید که این تصور کاملاً اشتباه بوده و نه تنها سودی ندارد بلکه آسیب‌های جدی را به خودرو وارد خواهد کرد.

۱- مخلوط شدن روغن با بنزین
خودرو در موقع کار کردن، سیستم سوخت رسانی و پاشش سوخت را به طوری تنظیم می کند که مقدار سوخت موردنظر با میزان اکسیژن کافی ترکیب شود. به دلیل این که در حالت درجا کارکردن خودرو اکسیژن کافی برای سوخت ندارد، احتراق داخل سیلندر به طور کامل انجام نشده و مقداری از بنزین به صورت نسوخته در اتاقه سیلندر باقی می ماند.

این بنزین نسوخته از زیر رینگ ها وارد محفظه زیرین سیلندر موتور خودرو شده و به داخل کارتر و روغن موتور راه پیدا می کند. در ادامه روغن کارایی خود را از دست داده و در نهایت روانکاری لازم برای موتور را انجام نخواهد داد.

۲- گرم شدن بیش از حد سیلندر
به دلیل این که در سیستم درجا کارکردن ماشین جریان هوا در محفظه کاپوت خودرو کاهش می یابد، دمای سیلندر افزایش یافته که این افزایش دما می تواند به سیلندر خودرو، واشرها و همچنین روغن آن آسیب برساند.

۳- فعالیت مداوم فن های خنک کننده
به علت گرم شدن زیاد موتور خودرو، فن های خنک کننده باید به طور مداوم کار کنند تا از افزایش دمای موتور جلوگیری شود. این فعالیت مداوم باعث آسیب رساندن به فن های خودرو و کاهش عمر آن ها خواهد شد.

۴- فشار مضاعف بر روی سیستم برقی
فن های خنک کننده اتومبیل یکی از پرمصرف ترین قطعات الکترونیکی خودرو هستند. درجا کارکردن خودرو یکی از عواملی است که باعث می شود این فن ها به میزان زیاد نیاز به روشن ماندن داشته باشند؛ در نتیجه فشار زیادی به سیستم برقی خودرو و همچنین دینام و باطری ماشین خواهد آمد.

۵- آسیب رساندن به سیلندر توسط گاز های اسیدی
کارشناسان متخصص فنی در این زمینه می گویند که در جا کار کردن خودرو باعث احتراق ناقص شده که این مسئله خود باعث ایجاد گاز های اسیدی و آلاینده در سیلندر خودرو می شود و می تواند باعث فعل و انفعالات داخل سیلندر و همچنین خورده شدن قطعات فلزی داخل موتور خودرو شود.

۶- آسیب رساندن به سیستم اگزوز خودرو
با توجه به آلایندگی بیش از حد استاندارد، خودرو در حالت درجا کار کردن گازهای سمی و آلاینده بیشتری نسبت به خودروی در حال حرکت تولید می کند که باعث می شود کاتالیزورهای داخل سیستم اگزوز استهلاک بیشتری داشته باشند.

۷- ایجاد خطا در مورد سرویس به موقع خودرو
توجه داشته باشید که معمولاً سرویس ها و تعویض قطعات مصرفی خودرو با توجه به میزان کیلومتر طی شده در خودرو انجام می شود. در صورتی که طبق عادت خودرویتان را در زمان طولانی روشن نگه دارید تا به صورت درجا کار کند، باید دقت داشته باشید که کارکرد موتور، تسمه ها، روانکار هایی مانند روغن و گریس و قطعه هایی مانند پمپ روغن و پمپ آب نیز افزایش پیدا می کند؛ ولی پارامتر موردنیاز برای سرویس و نگهداری خودرو یعنی کیلومتر ماشین افزایش نخواهد یافت. این مسئله در بسیاری از موارد مانند تعویض تسمه تایم خودرو می تواند خطرناک و جدی باشد.