برای اولین تجربه رانندگی بهتر است روی سطح صاف رانندگی کنید. به محض اینکه در ماشین نشستید، کمربند ایمنی تان را ببندید. در حین آموزش رانندگی بهتر است شیشه های ماشین را پایین نگه دارید تا صدای موتور را بهتر بشنوید و بتوانید دنده را بهتر تنظیم کنید.

ابتدا باید پدال هایی که زیر پایتان است را بشناسید. پدال سمت چپ کلاچ است؛ پدال وسطی ترمز است و گاز هم دست راست قرار دارد. این ترتیب برای وسایل نقلیه ای که فرمان آنها سمت چپ یا راست قرار دارد، یکسان دارد.

گام دوم
وظیفه کلاچ چیست؟ کلاچ موتور در حال چرخش را از چرخ های در حال حرکت آزاد میکند و امکان تعویض دنده بدون آسیب به زبانه های دنده ها را فراهم میکند. قبل از اینکه دنده را عوض کنید (به سمت بالا یا پایین تکان دهید) باید کلاچ را آزاد کنید.

گام سوم

زاویه و ارتفاع صندلی تان را طوری تنظیم کنید که براحتی بتوانید پدال کلاچ (پدال سمت چپ و کنار ترمز) را تا انتها فشار دهید.

گام چهارم

پدال کلاچ را تا انتها فشار دهید و آن را در همین حالت نگه دارید. در همین حین می توانید بخوبی متوجه شوید که فشار دادن کلاچ با ترمز و گاز فرق دارد. علاوه براین می توانید یاد بگیرید چطور آرام و پیوسته کلاچ را رها کنید.

گام پنجم

دنده را در حالت عادی قرار دهید. حالت عادی دنده وضعیتی است که تکان دادن دسته به دو طرف راحت باشد. دنده ماشین وقتی خلاص است که :

• دسته دنده در حالت عادی قرار داشته باشد یا
• پدال کلاچ کاملاً آزاد باشد.

گام ششم

با چرخاندن کلید استارت بزنید و موتور را روشن کنید. دقت کنید که در حین چرخاندن کلید باید پدال را تا انتها فشار دهید.

گام هفتم

وقتی موتور روشن شد، می توانید پایتان را از روی کلاچ بردارید و پدال کلاچ را در حالت عادی رها کنید.

گام هشتم

حالا دوباره کلاچ را تا انتها فشار دهید و ماشین را روی دنده یک بگذارید. بیشتر دسته های دنده یک راهنمای تصویری یا الگوی راهنما دارند که اطراف دسته حکاکی شده است. دنده یک در اکثر ماشین ها اولی از سمت چپ است.

گام نهم

به آرامی پایتان را از روی کلاچ بردارید تا وقتی که صدای کاهش سرعت موتور را بشنوید. حالا دوباره کلاچ را فشار دهید. اینکار را چندبار تکرار کنید تا بتوانید این تغییر صدای موتور را بلافاصله شناسایی کنید. این تغییر صدا ناشی از آغاز اصطکاک در موتور است.

گام دهم

برای اینکه ماشین شروع به حرکت کند، پایتان را از روی کلاچ بردارید. اینکار را تا زمانی ادامه دهید که سرعت موتور (دور در دقیقه)کم بشود و وقتی سرعت کم شد، پدال گاز را فشار بدهید. همینطور که کلاچ را به آرامی آزاد می کنید، خیلی آرام فشار روی پدال گاز را بیشتر کنید. برای اینکه بتوانید بطور همزمان فشار روی پدال ها را کم و زیاد کنید باید چندبار تمرین کنید. حالا ماشین شروع به حرکت میکند. پدال کلاچ را به آرامی رها کنید و حواستان باشد سرعت موتور کاهش نیابد. این فرایند ممکن است در ابتدا کمی دشوار باشد چون کار با سه پدال و دنده و بصورت همزمان نیاز به تمرکز و تمرین زیاد دارد. در حین یادگیری فقط روی کلاچ و گاز تمرکز نکنید و هر وقت لازم بود ترمز بگیرید.

وقتی می خواهید ماشین را راه بیاندازید، اگر کلاچ را خیلی سریع رها کنید ماشین می ایستد. اگر از صدای موتور متوجه کاهش سرعت آن شدید، کلاچ را نگه دارید یا به آرامی به سمت پایین فشار بدهید. سرعت بیش از حد موتور وقتی که پدال کلاچ در حالت میانه قرار دارد باعث پوسیدگی زود هنگام قطعات کلاچ میشود که میتواند به ماشین و سیستم انتقال آن آسیب بزند.

گام یازدهم

وقتی تعداد دور در دقیقه موتور ماشین به 2500 تا 3000 رسید، وقت آن است که ماشین را روی دنده دو بگذارید. البته این تعداد و زمان تغییر دنده بیش از هر چیز به مدل ماشین تان بستگی دارد. موتور ماشین شما سرعت می گیرید و شما باید این را از روی صدای موتور تشخیص دهید. وقتی سرعت موتور به حد موردنظر رسید، کلاچ را فشار دهید و دنده یک را به دنده دو (سمت چپ از پایین) عوض کنید.
البته برخی از ماشین ها یک چراغ راهنما دارند که زمان تغییر دنده را به راننده اطلاع می دهد و دیگر نیاز نیست حواستان به تعداد دور موتور و صدای آن باشد.

گام دوازدهم

به آرامی گاز را فشار دهید و بصورت همزمان کلاچ را آزاد کنید.

گام سیزدهم

وقتی ماشین را روی دنده گذاشته اید و یک پایتان روی گاز است می توانید پای دیگرتان را آرام از روی کلاچ بردارید. برخی از راننده ها عادت دارند حتی وقتی کاری با کلاچ ندارند هم پایشان را روی پدال کلاچ نگه دارند. این عادت بد باعث پوسیدگی زودهنگام مکانیزم کلاچ میشود.

گام چهاردهم

وقتی نیاز بود ماشین را متوقف کنید، پایتان را از روی گاز بردارید و آنقدر که لازم است پدال ترمز را فشار دهید. هرچه بیشتر به ترمز فشار بیاورید، سرعت تان کمتر میشود و در نهایت هم به 16کیلومتر میرسد. این سرعت همان لرزشی است که وقتی استارت میزنید، در ماشین ایجاد میشود. برای اینکه از توقف ماشین جلوگیری کنید کلاچ را به آرامی فشار دهید و دنده را در حالت عادی قرار دهید.

با کمی تمرین رانندگی با ماشین های غیر اتوماتیک هم میتواند آسان و جالب باشد. هرچه بیشتر تمرین کنید، کار کردن همزمان با پدال ها و عوض کردن دنده متناسب با سرعت موتور و شرایط جاده را راحت تر یاد می گیرید.

نکات مهم

• وقتی در جاده های یخ زده رانندگی می کنید نباید پدال ترمز را خیلی پایین نگه دارید.
• قبل از تعویض دنده مطمئن شوید که کلاچ را تا انتها فشار داده اید.
• اگر فکر می کنید ماشین در حال متوقف شدن است یا سرعت موتور کم شده است، کلاچ را دوباره فشار دهید. صبر کنید تا موتور دوباره سرعت بگیرد و رانندگی را ادامه دهید.
• در حین رانندگی پای چپ تان را روی کلاچ نگه ندارید.
• اگر استارت زدن برایتان مشکل است، حتماً کلاچ را خیلی آهسته رها کنید. وقتی ماشین شروع به حرکت کرد کمی صبر کنید و دوباره کلاچ را شل کنید.
• حتماً قبل از شروه تمرین رانندگی کمی موقعیت دنده های مختلف را بررسی کنید تا در خاطرتان بماند.
• اگر مجبورید برای مدت طولانی ماشین تان را در سربالایی یا سرپایینی پارک کنید حتماً یک مانع پشت چرخ هایتان بگذارید.
• صدای موتورتان را بشناسید. باید یاد بگیرید که بدون اتکا به عقربه های ماشین و فقط از روی صدای موتور دنده ماشین را عوض کنید.
• هیچوقت در حین رانندگی با موبایل صحبت نکنید یا پیامک نزنید. اینکار میتواند هزینه های بسیار سنگینی داشته باشد یا حتی منجر به مرگ کسی بشود.
• خیابان محل مناسبی برای یادگیری رانندگی نیست. بهتر است کار کردن با کلاچ را وقتی یاد بگیرید که باک ماشین خالی است. کار با کلاچ را بدون استفاده از گاز امتحان کنید. همین کار را برای دنده تکرار کنید. بعد از اینکه کار با پدال ها و دنده را خوب یاد گرفتید، می توانید تمرین با ماشین آماده حرکت را آغاز کنید.